Vijf landschappen in één dag fietsen.
| Vrijwel nergens in Nederland kunt u in één dag door vijf verschillende landschappen fietsen. Maar in Ede wel! Ede ligt midden op de Veluwe met natuurlijk uitgestrekte bossen en heidevelden. Daartussen liggen de grootste zandverstuivingen van Nederland verscholen. Meer westelijk en zuidelijk vindt u de weidelandschappen en tenslotte het rivierenlandschap van de Rijn. | Hoewel u voor de Rijn de gemeente Wageningen in fietst, hebben wij een vijf landschappenroute voor u samengesteld die u makkelijk binnen een dag kunt afleggen. Een comfortabele fietstocht die u niet alleen door de mooiste natuur van Nederland voert, maar ook langs gezellige terrassen en geriefelijke restaurants en uitspanningen. Klik hier voor een beschrijving van de fietsroute |
Planken Wambuis en de Mossel.
Oostelijk en Noordelijk van Ede strekken zich de uitgebreide bossen en heidevelden van de Veluwe uit. Met daarin Otterlo en het Nationaal park de Hoge Veluwe. Een belangrijk eeuwenoud natuurgebied is Planken Wambuis. Nu in bezit van Natuurmonumenten. Het landgoed ‘Planken Wambuis’ ligt grotendeels in de gemeente Ede (en een klein deel in Renkum). Het strekt zich, in een langgerekte vorm, uit tussen de dorpen Otterlo en Wolfheze. Het landgoed is circa 2284 hectare groot. Het is een afwisselend gebied met heide, stuifzand, grasland en bossen. Zevenhonderd hectare van het landgoed is rustgebied voor dieren. Als u hier fietst
In de Middeleeuwen beschouwde de Hertog van Gelre zich eigenaar van de bossen en heidevelden in zijn gebied, die niet in bezit waren van een met name bekende eigenaar. Delen van deze tamelijk woeste gebieden werden door boeren bewerkt, die dan een tiend voor de gebruiksrechten moesten afdragen aan de hertog. Andere delen van deze gronden waren gereserveerd voor de hertog, onder andere voor de jacht en voor brandhout, en werden domeinbossen genoemd. Eén van deze domeinen lag tussen Arnhem en Wageningen en strekte zich naar het noorden uit, zodat ook het landgoed Planken Wambuis daaronder viel. Het landgoed stond toen bekend als ‘Reemsterveld’ en dat zou tot het einde van de 18e eeuw zo blijven.
De Ginkelse en Ederheide.
Direct tegen de grens van oostelijk Ede beginnen de grote Heidevelden. De Eder heide en Ginkelse Heide. Vroeger vooral militair oefenterrein (Ede was ooit een belangrijk garnizoensplaats) maar nu vrij toegankelijk en in gebruik als natuur- en recreatiegebied. In augustus kleurt de heide paars en viert Ede zijn Heideweek. Op warme zomerdagen is het er een gezellige drukte met fietsers, paardrijders, joggers, mountainbikers, gezinnen met kinderen die er vliegeren en natuurlijk de wandelaars en natuurliefhebbers. Een aantal belangrijke doorgaande fietsroutes lopen over en langs de heide en in de vijf landschappenroute komt er zeker langs. Hoewel het druk op de hei kan zijn, zult u merken dat het een paar kilometer verder in de bossen alweer stil is.
Airborne en Oosterbeek
De heidevelden bij Ede hebben een belangrijke rol gespeeld als landingsterrein voor de slag om Arnhem. (Operatie Market Garden). Ieder jaar in september wordt dat groots en spectaculair herdacht met de dropping van duizenden internationale militairen gevolgd door een herdenkingsdienst in de open lucht. Het monument dat herinnert aan de luchtlandingen bij Ede, vindt u naast de schaapskooi. (niet opgenomen in deze route) U komt op deze route wel in Oosterbeek en als u wilt kunt u stoppen bij het voormalige hotel Hartenstein dat nu een museum is over de slag om Arnhem.
Rijn en uiterwaarden (tekst Oosterbeek uit Wikipedia)
Oosterbeek was gedurende de 19e eeuw geliefd bij kunstschilders en ontwikkelde zich tot een schildersdorp. Willem Maris ontwikkelde hier zijn landschapschilderen, en maakte er in 1855 kennis met Anton Mauve. De kunstschilder Hendrik Willem Mesdag bracht hier de zomer van 1866 door, en werkte er samen met Johannes Warnardus Bilders. Tussen 1860 en 1870 werd Oosterbeek wel het Hollandse Barbizon genoemd. Ook Jan Toorop heeft hier geschilderd. Toorop vervaardigde de kruiswegstaties in de kerk van St. Bernulphus aan de Utrechtseweg. Verder werkten er Jacob Maris, Matthijs Maris, Paul Joseph Constantin Gabriël en Hendrik Dirk Kruseman van Elten. Later werkte er ook Antoon Markus (1870-1955).
Schrijver Jacob van Lennep overleed in 1868 te Oosterbeek en ligt er ook begraven. In de tweede helft van de negentiende eeuw groeit Oosterbeek, vanwege het bosrijke gebied van zuidelijke Veluwezoom, uit tot villadorp. De grote toestroom van welgestelden in die tijd heeft de sociale gelaagdheid van de bevolking aanzienlijk veranderd. In Oosterbeek is daarom nu ruim één procent van de huizen meer dan een miljoen euro waard. Dit blijkt uit cijfers die de Gemeente Renkum heeft gepubliceerd. De huizenprijzen in de andere dorpen in de Gemeente Renkum blijven achter bij Oosterbeek.[2]
Tijdens de Slag om Arnhem deed het kerkje in Oosterbeek dienst als verbandpost voor de geallieerde troepen die te Oosterbeek bijeengedreven waren. Het raakte zwaar beschadigd in de strijd maar werd in 1946 hersteld, toen bleek ook de tiende-eeuwse oorsprong. Vrijwel het gehele benedendorp van Oosterbeek werd verwoest tijdens de Slag om Arnhem. In hotel Hartenstein was tijdens deze slag het hoofdkwartier van de Britse 1e Luchtlandingsdivisie onder bevel van generaal-majoor Roy Urquhart gevestigd. De Urquhartlaan is vernoemd naar hem.
Ook Hartenstein werd grotendeels verwoest, maar na de oorlog weer opgebouwd. Sinds 1980 is hier het Airborne Museum gevestigd. De bevolking zocht bescherming in schuilkelders, bijvoorbeeld een openbare schuilkelder op een braakliggend terrein aan de Borgerweg, achter de huizen aan de Mariënbergweg. De meeste gesneuvelde geallieerde militairen van de Slag om Arnhem liggen begraven op de Airborne War Cemetery. Ter herdenking van de Slag om Arnhem vindt iedere eerste zaterdag van september in Oosterbeek het grootste eendaagse wandelevenement ter wereld plaats; de Airborne Wandeltocht. Ook de Oude Kerk is een belangrijke herdenkingsplek met betrekking tot de Slag om Arnhem.
Kasteel Doorwerth
Kasteel Doorwerth is prachtig gelegen in de uiterwaarden van de Rijn. In het kasteel zijn drie musea te bezoeken. Op de stuwwal erachter ligt een afwisselend heuvellandschap met bossen, akkers en weilanden waar het heerlijk wandelen of fietsen is. Het gebied ligt deels in de uiterwaarden, aan de voet van de bosrijke stuwwal. Bosgebied gaat hier over in weilanden en natte ruigtes. Hier zijn veel bijzondere planten en dieren te vinden. Het oudste gedeelte uit ongeveer 1280 was een rechthoekige woontoren of zaalburcht. In de voorburcht is het gezellige en sfeervolle Kasteelcafé De Zalmen gevestigd. U bent er van harte welkom voor de lunch, koffie, thee, een hapje en een drankje. Bekijk alvast de menukaart of een sfeerimpressie op www.dezalmen.nl. In kasteel Doorwerth is ook Museum Veluwezoom gevestigd. Dit museum toont in wisselende exposities het werk van 2 kunstenaarskolonies die het magische landschap rondom Oosterbeek, Wolfheze en Renkum in beeld brachten.